De open standaarden op de lijst van het Forum Standaardisatie zijn afspraken voor een vloeiende gegevensuitwisseling in de publieke sector. Dat een standaard open is betekent dat:

1. de documentatie over de afspraak drempelvrij verkrijgbaar is;
2. de standaard vrij gebruikt kan worden en er geen beperkingen zijn op het gebied van intellectueel eigendomsrecht;
3. de standaard beheerd wordt door een duurzaam ingerichte non-profitorganisatie;
4. iedereen die wil in principe inspraak kan hebben.

De open standaarden van het Forum Standaardisatie zijn grondig getoetst in een openbare procedure en worden daarna verplicht (pas toe of leg uit) of aanbevolen. Voor niet-overheidsorganisaties gelden alle standaarden die getoetst zijn door het Forum Standaardisatie als een aanbeveling.

Een letterlijke vertaling van het Engelse comply or explain (and commit) en de status van circa 40 standaarden van het Forum Standaardisatie.

Voor overheidsorganisaties is het gebruik van de ‘pas toe of leg uit’-standaarden niet zo vrijblijvend als het aanvankelijk misschien klinkt. Bij de eerstvolgende aanschaf van ICT ter waarde van € 50.000 of meer moeten overheidsorganisaties namelijk de relevante standaarden gebruiken en alleen bij zwaarwegende redenen mag van deze verplichting worden afgeweken. De reden voor het niet toepassen moet terug te vinden zijn in de bedrijfsvoeringsparagraaf van het jaarverslag.

Jaarlijks laat het Forum Standaardisatie onderzoek doen naar het gebruik van de ‘pas toe of leg uit’- standaarden. Hierbij wordt gekeken naar de vraag naar de relevante open standaarden in aanbestedingen, naar de toepassing van de relevante open standaarden in overheidsbrede digitale voorzieningen en naar wat verder nog bekend is over het gebruik van de standaarden.

In dit magazine staan de hoofdlijnen van het monitoronderzoek. Het hele rapport, inclusief de duiding en maatregelen die het Forum Standaardisatie hieraan verbindt, is te downloaden vanaf de voorpagina.